3 - FERMANTASYON DEVRESİ :

İlkbahar mevsiminin başlaması ile, havanın ısı derecesi ve nem oranı yavaş yavaş yükselmekte ve tütün yaprağında bulunan enzimlerin faaliyete geçmesi için gerekli koşullar meydana gelmektedir.

Tütünlerde doğal fermantasyon devresinin ve ortamın ısı derecesinin 18-20 °C çıkması ile başlamaktadır. Fermantasyon olayının belirtileri sırası ile şunlardır : 

a) Tütünlerde kendiliğinden tav miktarının artması (Terleme). b) Denklerin içindeki ısı derecesinin ortam ısısından daha yüksek olması; c) Tütünlerin bulundukları yerde karakteristik fermantasyon kokusunu oluşması ve kolayca duyulabilmesidir. Kimyasal bileşimleri ile havanın ısı derecesi ve rutubet oranı koşulları ile sıkı bir ilişkisi olup, bunlara göre oluşumu, kısa veya uzun zamanda ceryan etmektedir.

Normâl süresi 3 - 4 a,y devam eder ve genellikle Ağustos sonu veya Eylül ayının ilk yarısında sona erer.

Fermantasyon olayının başlaması, karakteristik bazı dış belirtilerle kendisini gösterir. F3u belirtilere dikkat edilmek suretiyle fermantasyon olayının gidişi pratik olarak izlenir ve düzgün bir biçimde devamını sağlamak için her değişik duruma göre uygun işlemler tatbik edilebilir.

a) Çevre havasının ısınmasıyla tütün yaprağının kimyasal bileşiminde, özellikle kolloidal maddelerde çeşitli değişmeler meydana gelmekte ve bunun bir sonucu olarak oluşan su, rutubet artışına neden olmaktadır. Bu sırada tütünlerin kendiliğinden tavlanması olayı pratikte tütünün kendini salması veya terlemesi deyimiyle adlandırılır. Bu fermantasyon olayının ilk belirtisidir.

Yapılacak kontrol muayenelerinde, tütünlerin fermantasyonları sırasında meydana gelen değişmeler dikkatle izlenirse, normâl tavda ve sıcaklıkta olan tütünlerin sırasıyla yumuşadıkları, nemlendikleri ve daha sonra da ısındıkları görülür. Bu sırada ortam havası sıcak ve nemli ise, tütünlerin daha fermantasyonlarının başlangıcında küflenmeleri ve bozulmaları tehlikesi vardır. Bu nedenle fermantasyon devresinin başlangıcında ilgilerin çok dikkatli olmaları gerekir.

Tütünlerin kendilerini salması olayı, genellikle bakım atölyesinin en sıcak yerleri olan çatı katları ile doğrudan doğruya güneşin etkisine açık bulunan yerlerde başlamaktadır. Fermantasyon olayının muntazam gelişmesi ve olumlu bir şekilde sonuçlanması için çok dikkatli olunmalı ve genellikle bahar mevsiminin başlamasıyla önce bu katlar üzerinde durulması gerekir. Böyle yerlerde havanın diğer yerlere göre daha çabuk ısınması ve havalandırmanın güç olması gibi nedenlerle, fazla tavlanma ve ısınma bakımından, gerekli görülürse denklerin yerleri değiştirilir.

b) Fermantasyon başlangıcının ikinci önemli belirtisi ve tütünlerdeki ısı derecesinin, çevreden daha yüksek bir düzeye çıkmış olmasıdır. Tütün yaprağında meydana gelen oksidatif olaylar neticesinde kimyasal maddelerin değişimi sırasında bir ısı çıkışı olur. Bu ısıçıkışının sonucu olarak tütün yapraklarının ısı derecesi yükselir. Bakım evlerinde gerekli havalandırma işleri yapılmadığı takdirde tütünlerin ısınması nedeniyle ortamın ısı derecesi de yükselebilir. Fermantasyon devresi sırasında, tütün yaprağında meydana gelen değişmelerin daha önceden başlamış olmasına rağmen, fermantasyon çalışmalarını yöneten Tütün Eksperi tütünlerin kızışma durumuna göre, bu devredeki bakım işlerini uygun bir biçimde yürüterek fermantasyonun normâl gelişmesini sağlamalıdır. c) Fermantasyon olayının başladığını gösteren 3. önemli belirti ise tütünlerin bulundukları yerde duyulan özel fermantasyon kokusudur. Tütünlerin menşei nevi ve ellerine göre bu kokuda az çok farklılık olmaktadır. Tütünlerin bileşiminde bulunan şekerli maddeler, reçineler, eteri yağlar ve benzeri maddeler de meydana gelen değişmeler sonucu karbondioksit, amonyak, eteri yağlar gibi kokulu ve uçucu maddeler fermantasyon kokusunu oluşturmaktadır.

Fermantasyon devresinde yapılan bakım çalışmalarının amacı, tütünlerin optimal ısı derecesi ve rutubet oranlarını devamlı izlemek suretiyle bunları uygun bir düzeyde tutarak fermantasyon olayının olumlu bir yönde gelişmesini sağlamaktadır.

Fermantasyon devresinde;

1. Fermantasyonun şiddetli veya hızlı fazı,
2. Fermantasyonun sakin veya yavaş fazı,

olmak üzere birbirini izleyen iki faz vardır.

A - Fermantasyonun şiddetli fazı :

Tütünlerde fermantasyon olayı ortam ısısının 18-20 °C'a çıkması ile başlar. Havadaki ısı derecesinin yavaş yavaş artışına paralel olarak, denklerdeki tütünler de ısınmaya başlar ve bir süre sonra bu sıcaklık dış havaya göre 1,2,3 veya 4 C° kadar daha yüksek bir düzeye çıkar. Yapılan incelemeler, doğal fermantasyonşeklinde tütünlerdeki ortalama ısı derecesinin 24-25 °C olması ve en fazla 28-29 °C kadar çıkması, kalitenin gelişmesi bakımından en uygun ısı koşulları olarak belirlenmiştir.

Eterli yağlar gibi, aroma maddeleri ile diğer kalite maddelerinin kısmen uçucu duruma gelerek yitirilmesi nedeniyle daha yüksek ısı derecesine çıkılması sakıncalı görünmektedir.

Fermantasyon olayının en şiddetli dönemi normâl olarak iki ay veya biraz daha fazla sürmektedir. Ülkemizde bölgelere göre bazı sapmalar oluyorsa da, bu dönem genellikle Mayıs ve Haziran ayları ile Temmuz ayının ilk yarsına rastlamaktadır. Temmuz ayının ikinci yarısında tütünlerin ısı durumu derece derece düşmekte ve nihayet ortam ısısının seviyesine inmektedir. Isı derecesinin düşmesine paralel olarak bu sırada tütünlerin kendiliğinden tavlanması da sona ermiş olacağından, tav oranlarının azalması dolayısıyla tütün yaprakları kurumaya başlamaktadır. Bu belirtiler, fermantasyon olayının şiddetli döneminin sona ermek üzere olduğunu göstermektedir. Fermantasyonun başlangıcından havanın nem oranının % 75-80 dolayında olmasınâ karşı, bu sıralarda % 60-65 ve bazen daha fazla bir düşüş gösterir. Yağmurlar mevsimi çoktan geçmiş ve toprak yüzeyi kurumuş olduğundan, havadaki nem oranının düşmesi genellikle bu zamana rastlamaktadır. Bu sırada vukua gelen çabuk kuruma olayında tütünlere dikkatli bakılmazsa, kuruma nedeniyle fermantasyonları durur ve dolayısıyla normâl fermantasyonlarını geçirmezler. Bu tütünlerin tekrar tavlanabilmeleri güç olduğundan, fermantasyon sırasında bu konuda daha dikkatli davranmak gerekir. Bu nedenle çevre ısısının yükselmesi halinde fermantasyon olayının devamı ve normâl biçimde sonuçlanabilmesi için ortam rutubetinin % 70-75 oranında tutulması gerekmektedir.

Fermantasyon sırasında yukarıda açıklanan kuruma olayının tam tersi de meydana gelebilir. Denklerdeki tütünlerin kendilerini salmış olmaları sırasında ortamın ısı derecesinin ve rutubet oranının yüksek düzeyde seyretmesi durumunda tütünler ağır tavlı bir hale gelebilir ve fazla ısınırlar. Bu koşullar, mikrobiolojik ve oksidasyon olaylarını şiddetli biçimde cereyan etmesine olanak sağlayacağından tütünlerde renk koyulaşması ve küflenme meydana gelir. Bu durumdaki tütünlerde normâl fermantasyon çalışmaları uygun yürütülmezse, bunların tavlarını kaybetmeleri ve soğumaları sonucu sert bir hale gelirler. Bu gibi tütünler rutubet alma yetilerini kaybettiklerinden kazıklaşmış deyim ile nitelenir ve normâl fermantasyonlarını geçiremezler.

Denklerdeki ısı derecesinin yükselme hızı ve düzeyi, tütünlerin menşelerine, doku struktürüne, kimyasal kileşimine, dengin işleniş tarzına, özellikle ihtiva ettiği rutubet miktarı ve ısı derecesiyle sıkı bir ilişkisi vardır. Şark tini tütünlerin fermantasyonları için en uygun ortam sıcaklığı 28-30 °C. ve rutubet oranının da % 70-75 olması lâzımdır. Isının 20 °C ve rutubet oranının % 60-65 düşmesi durumunda fermantasyon olayı yavaşlamakta, rutubetin % 55 den aşağı düşmesi halinde ise tütünler kuruduklarından, fermantasyon tümüyle durmaktadır.

Şart tipi tütünlerin doğal fermantasyonları için gerekli olan ısı derecesi başlangıçta 19 °C. olmalıdır. Fermantasyon olayı sırasında iseısının 21 derece ile 27 °C arasında, buna paralel olarak ortam rutubet oranın da % 68-75 civarında olması gerekmektedir. Tütünün kendi rutubet miktarının başlangıçta % 14-16 arasında olması ve arada hafif artışlar kaydettikten sonra ortalama % 14 civarında seyretmesi uygundur. Bu koşullardaki tütünün ısı derecesi ise ortalama 23 °C dolayların da olmalı ve en fazla 28 °C kadar çıkmalıdır.

Fermantasyon devresi sırasında ortamın rutubet oranı ile tütün rutubeti ve ısı durumları sürekli olarak kontrol edilmelidir. Ortamın rutubet oranının % 75'in üzerine çıkmamasını ve ayrıca tütünlerin de ısı derecesinin ve rutubet oranının yukarıda belirtilen normlar içinde tutulması, buradaki çalışmaların esasını teşkil eder.

Tütünlerdeki rutubet oranının, istenilen rutubet ( % 14-16) düzeyinde tutulması için gerekli termohigrometrik çevre koşullarını sağlayacak iklimleştirme tesislerinin, bakım atölyelerimizde olmayışı nedeniyle, atölye rutubetinin, zeminin sulanması ve uygun biçimde havalandırma yapılması ile ayarlanmasına çalışılır.

Ortamın rutubet oranının ne kadar olması konusunda kesin normların verilmesi uygun olmayacaktır. Çünkü belirli higrometrik koşullar içinde çeşitli menşe tütünlerinin rutubet alma yetileri az çok farklıdır. Fakat tütünler ağır tavlı veya fazla tavlı oldukları zaman, ortamın rutubet oranını düşürmek veya tersine, tavları düşük olduğu zaman ortam rutubetini arttırmak hususlarının yanılacak çalışmalarda bir kural olârak alınması gerekir. Bâkım atölyelerine alınan tütünlerin çoğunlukla menşe, el, olgunluk durumu, kimyasal bileşimi, doku struktürü, kalite v.b. hususları birbirinden farklı olduğundan, fermantasyonlarda aynı biçimde cervan edemez, Ayrıca, bu gibi tütünlerin rutubet koşullarına göre tav alma yetileri de farklı bulunmaktadır.

Havanın nem oranı belirli bir düzeyde iken bazı tütünler için normâl tavlandırıcı, bazıları için fazla tavlandırıcı, diğer bir kısım için de kurutucu etkileri olabilir. Bu durumda tütünlerin içerdikleri rutubet miktarları farklı olacağından bunların bakımında uygulanacak işletmelerde değişik olacaktır. Tav durumları birbirine uygun olan denkleri aynı yerde ve aynı koşullar altında toplamak suretiyle fermantasyonlarını daha kolay ve düzgün geçirmeleri sağlanmış olur. Bu önlemler fermantasyon olayı için en uygun koşulların meydana gelmesinin ve her denkte fermantasyon seyrinin düzenli cereyanına olanak vermektedir.

Fermantasyon devresindeki çalışmalarda tav miktarları bakımından farklılık gösteren tütünlere uygulanacak işlemlerin biçimi aşağıda sırasıyla açıklanmıştır :

a) Tavlı Tütünlere uygulanacak İşlemler :

Tavlı tütünler, fermantasyon devresinin başlamasıyla önce kendilerini salarlar. Ayrıca o andaki ortamın nem oranının ve ısı derecesinin yükselmiş olması nedeniyle bu fazla rutubetli ve sıcak hâvanın denkler üzerinde yoğunlaşması sonucu tütünlerdeki tav miktarının daha fazla artmasına sebep olmaktadır. Bu gibi denklerin tekerli kılıç biçimine konularak her gün alabora edilmesi ve bulundukları yerin havalandırılması, bakım çalışmalarının özelliğini teşkil etmektedir. Rutubetin denkler üzerinde yoğunlaşmasını önlemek için dışarıdaki havanın, içerideki havadan daha kuru ve soğuk olması gerekir. Bu durumda soğuk hava balyaların içerisinden geçmek suretiyle tütünlerdeki rutubetin bir kısmını alacaktır. Havanın, balyanın içerisinden geçmesini kolaylaştırmak ve yapışık bulunan dizi ve pastalları birbirinden ayırmak için denklere tarak yapılır.

Bakım atölyesinin havalandırma zamanı, dışarıdaki havanın içerideki havadan daha serin olduğu sabahın erken saatidir. Böyle uygun zamanlarda havalandırma süresinin uzatmak yararlı olur. Tavlı tütünler için sıcak, yağmurlu, sisli ve rutubetli havalarda havalandırma yapmak sakıncalıdır. Havalandırma sırasında pencereler yalnız bir taraftan veya havâ akımını sağlamak için karşılıklı olarak iki taraftan açılarak, havalandırma biçimi ve süresi tütünlerin tav miktarına göre belirlenir. Hava akımı oluşturmak suretiyle yapılan havalandırma biçimi, son çare olarâkçok ağır tavlı tütünlere ve dikkatle uygulanır. Bununla beraber fazla kızışmış bulunan denklerin hava cereyanı ile havalandırılmalarından kaçınmak gerekir. Çünkü böyle bir işlem tütünlerin kolloidal bileşimlerini bozacağından rutubet alma yetileri kavbolur, fermantasyonları durur ve kazıklaşmalarına sebebiyet verir. Bu gibi durumlarda yapılacak iş, bakım atölyesinin kuzeye bakan veya gölgelik olan pencerelerini açarak, havanın girmesine meydana verilmeksizin serin hava ile havalandırmayı yapmak faydalıdır.

Alınan bütün tedbirlere ve yapılan çalışmalara rağmen bazı denklerin bulundukları gruptaki, diğer denklere göre rutubet miktarlarının ve ısı derecelerinin daha yüksek bir düzeye çıktığı görülebilir. Bu durumdaki denklerde mikrobiyolojik olaylar sonucu küflenmeler meydana gelebilir. Böyle denklerin bulundukları guruptan ayrılarak daha serin bir yere konulması ve sonra denklerin dağıtılması faydalıdır. Bu sıra pastallar elden geçirilerek teker teker taranır ve tekerlek biçimine getirilmek suretiyle havalandırılarak fazla tavlarının yitirilmesine çalışılır.

Fermantasyon olayının sonlarına doğru denklerin alabora işlemi daha aralıklı olarak yapılır .Tütünlerin fazla kurumalarını önlemek için alabora yapılırken denk ipleri sıkılır ve denkler istifine veya plâka biçimine konulur.

b) Düşük tavlı tütünlere uygulanacak işlemler :

Fermantasyon olayının normâl bir biçimde geçmesini sağlamak için, bu durumdaki tütünlere tav oranlarını gereken düzeye çıkaracak işlemler uygulanır. Bu amaçla önce denkler istif veya plâka biçimine konur ve bulundukları yerin zemini sulanır. Havalandırma işleri daha seyrek ve kısa süreli olarak rutubetli ve yağmurlu havalarda yapılır.

Tav durumları düşük olan denklerin alaboraları da daha seyrek yapılır ve bu sırada tavları kontrol edilir. Tav miktarlarının uygun düzeye çıkmış olduğu görülen denkler, plâka veya istif şeklinden alınarak bir süre için kılıç biçimine konulmak suretiyle, normâl tavlı tütünler gibi bakımları yapılır.

c) Normâl Tavlı Tütünlere Uygulanacak işlemler :

Bu tütünlerin fermantâsyon devresindeki bakımları oldukça kolaydır. Bakım işlerinin buradaki fonksiyonu tütünlerin normâl tavlarının korunması, sürdürülmesi ve aynı zamanda ısınma durumlarının izlenmesidir. Havalandırılmaları daha kısa süreli ve daha seyrek yapılır. Bu havalandırmanın amacı fermantasyon olayı sırasında tütünlerden çıkan fazla rutubeti oradan kaldırma ve ayrıca kokulu gazlarla kirlenmiş olan havanın temizlenmesini sağlamaktır.

Denklerin bakımı tekerli kılıç biçiminde yapılır. Kurumalarına meydan vermemek için, tarak yapılmadan önce birkaç gün ara ile alabora edilirler. Bu arada fermantasyon olayının seyri ve tav durumları da uygun zamanlarda kontrol edilmek suretiyle izlenmiş olur.

Fermantasyon devresinin sonlarına doğru tütünlerin gereğinden fazla tavlarını yitirmemeleri için alaboraları daha seyrek yapılır. Bu sırada boşları alınır ve daha sonra istif veya plâka biçiminde bakımları sürdürülür.

Fermantasyon devresindeki alt ellerin tütünlerine daha değişik bir bakım sisteminin uygulanması gerekir. Doku yapılarının seyrek, zayıf ve içerdikleri madde miktarı düşük olan tütünlerin fermantasyonları birdenbire başlar ve hızla gelişir. Bu nedenle böyle tütünler ayrı konulmaz ve sürekli olarak kontrol edilmezlerse, kolaylıkla bozulurlar. Ayrıca bunların tav durumlarının kontrolünde, diğer ellerdeki gibi karakteristik tavlılık belirtilerini açıkça göstermedikleri de göz önünde tutularak, bakımlarının daha dikkatli yapılması gerekir.

B - Fermantasyonun sakin fazı (Denklerin istif biçiminde bakımı) :

Tütün denklerinde ısı derecesinin azalması, yaprakların tavında kurumaya doğru giden bir değişmenin başlaması belirtileri, fermantasyon olayının şiddetli fazının geçtiğini ve sakin fazının başlamış olduğunu göstermektedir. Bundan sonra fermantasyonun devam etmesi ile iyi bir sonucun alınmasını sağlamak için ortamın ısı derecesi ve rutubet oranının, tütünlerin tavını uygun bir düzeyde tutulacak şekilde ayarlanması, bu sırada yapılacak bakım işlerinin en önemli sorununu teşkil etmektedir. Fermantasyon sakin devresinde de denklerde meydana gelen değişmeler dikkatle izlenmeli ve yapılan kontrollerde tütünlerin tavlarına ve bilhassa ısı durumlarına çok dikkat edilmelidir. Denklerdeki ısı derecesinin, ortamın ısı derecesine eşit ve- ya daha düşük bir düzeye gelmesi ve tütünlerin ele alındığında nemli bir beze dokunulmuş gibi etki yapmayıp, yaprakların yumuşak ve esnek olması ve birbirinden kolaylıkla ayrılması gibi işaretler gösteren denkler, bulundukları gruptan çıkarılıp ve yine tav durumlarına göre tekerli ve iki-şerli istif biçimine konulmalıdır. İkişerli istif tav bakımından biraz daha düşük olan tütünlere uygulanır. Denkler istife konulmadan evvel, gevşemiş olan ipleri sıkılır ve çulları gerilmek suretiyle boşları alınır.

İstife konulan denklerde hava akımı ve rutubet kaybı daha az olmaktadır. Bu nedenle denklerdeki ısı derecesinin ve tav miktarının yükselmesi sonucu fermantasyon olayı tekrar başlamış olur. Ancak buradaki fermantasyonun daha hafif ve daha sakin geçmesi dolayısıyla bu devreye fermantasyonun sakin fazı denir,

Tütünün el durumuna ve içerdiği maddelerin miktarına göre bu devre 2-3 hafta sürer. Çoğunlukla Ağustos ayının sonların da veya Eylül 'ün ilk yarısında sona erer.

Fermantasyon devresinin sakin fazında denklerdeki ısı derecesinin ortam ısısından 1-2 °C. daha yukarı çıkmasında bir sakınca yoktur.

Fermantasyonun bu fazı süresince zorından korunmuş olan salonlara alınması olmaz. Bu nedenle, denklerin hava akımlarından korunmuş olan salonlara alınması daha yararlı olur. Genellikle fermantasyonun sakin fazına rastlayan Ağustos ve Eylül aylarının başlangıcında havaların ısı derecesinin yüksek ve rutubet oranının düşük olacağından, istife alınan denklerin kurumasını önlemek için çevre havasının rutubetini arttırmak amacıyla zeminin muntazaman sulanması yararlı olmaktadır.

Fermantasyonun şiddetli fazının normâl olarak geçirmemiş bulunan bazı denklerin, istife alındıktan sonra da kızışarak tekrar şiddetli fermantasyon durumuna gelmeleri mümkündür. Bu bakımdan denklerin alabora sırasında yapılan kontrol muayenelerinde kendilerini fazla salmış ve kızışmaya başlamış olan denkler istiflerden alınarak uygun bir süre tekrar kılıcına konularak bekletilirler.

Denklerin istif biçimine konulması, tütünlerin kalitelerinin oluşması ve gelişmesi bakımından yararlıdır. İstifte bakım devresi, aynı zamanda fermantasyon olayının muntazam akışını ve sonuçlanmasını sağlamaktadır, İstife konulmadan fermantasyonlarını geçirmiş bulunan tütünler, normâl ve tam bir fermantasyon geçirmiş sayılmazlar. Böyle tütünlerin, ertesi yıl uygun rutubet ve ısı derecelerinde tekrar fermantasyon geçirmeleri gerekir.

Denklerin istif biçimindeki bakımlarının diğer bir yararı da, yaprak yüzleri zemine paralel duruma gelen denk içindeki, kıvrılmış ve büzülmüş yaprakların birbiri üzerine yaptıkları basınç sonucu düzelmesi, doğrulması ve adeta ütülenmesi gibi daha düzgün ve işlenmeye daha uygun bir duruma gelmesidir.

İstif biçiminde yapılan bakım sırasında fermantasyon olayı da devam eder. Bunun sonucunda kalitenin gelişmesi ve olgunlaşması, yeşilimsi nüansta ve donuk olan rengin açık ve parlak duruma gelmesidir. Ayrıca yanma kabiliyetinin ve içim kalitesinin düzelmesi, higroskopisitenin azalmasına rağmen, tütünlerin dayanıklı hale gelmesidir.

Tonga Denklerindeki Tütünlerin Fermantasyonu :

Tonga tarzında işlenmiş bulunan denkler, fermantasyonlarını genellikle fazla kızışma yapmadan daha kolay geçirirler. Bu denklerde fermantasyon olayının düzgün gelişmesi ve sonuçlanması için en önemli koşullardan birisi, dengi oluşturan tütünlerin el ve kalite bakımından oldukça mütecanis olmasıdır. Bu nedenle denklerin iyi tasnif edilmiş ve normâl tavda bulunan tütünlerden yapılması gerekir.

Tonga şeklindeki denkleme tarzı, pastalla yığılmış olan diğer denkleme tarzlarına göre, havalandırılması daha güç olan bir sistem olduğundan, zararlı olacak yapraklar çekilmez ve iyi işlenmezse fermantasyonlarını güç geçirirler ve bakımları da iyi yapılamaz. Bunun için tütünlerin işlenmesi sırasında ağır tavlı, küflü güze kalmış ve buna benzer arızalı yapraklar ayrılarak, yalnız uygun tavda buluna yapraklar denklenir. Dengin havalanmasını sağlamak için yaprakların tonga sandıkları içine serpilmek suretiyle doldurulması, uygun bir basınçla sıkıştırılması, denk iplerinin sıkılmaması gibi işlemler, fermantasyonun önlemlerini oluşturur. Diğer bir deyimle tonga biçiminde işlenen denklerin fermantasyon çalışmaları, işlenmeleri ile birlikte başlar.

Tütünlerin işleme ve denkleme sırasında aldıkları fazla tavı yitirmeleri için, işlemeden çıkan bütün denkler kalitelerine göre gruplandırılır ve tekerli kılıcına konulur.

Diğer denklerin bakımında olduğu gibi, başlangıçta sık sık alaboraları yapılır ve tav durumları sürekli kontrol edilmek suretiyle izlenir. Tütünlerin kızışma fazında, ısı derecesi fazla bir artış gösterirse denklere tarak yapılır. Bu önlemlere rağmen, ısı derecesi tütünlere zarar verecek düzeyde devam ederse, denkler ait oldukları gruplardan alınır ve daha havadar bir yere konularak daha derin tarak yapılmak suretiyle özel biçimde bakılırlar. Bu çalışmalar sonunda da ısı derecesinin artması durumunda, san bir önlem olarak denkler dağıtılır, şayet varsa arızalı yapraklar çıkartılır ve tekrar onarılarak havalandırma işlemleri özenle sürdürülür. Fazla tavlarını daha kolay ve çabuk yitiren denkler ise ayrı bir yerde istif edilirler.

Fermantasyon olayının şiddetli fazı, bütün denklerde aynı zamanda sona ermeyeceği göz önünde tutularak, istife alma işinin, denklerin ısı derecesinin düşmesi ve rutubetin azalması durumlarına göre, tedrici bir şekilde yapılması en uygun bir çalışmadır.